بررسی نقاشی های مکرمه قنبری بر اساس روش آیکونولوژی اروین پانوفسکی

مکرمه قنبری (????- ????) نقاش خود آموخته مازندرانی بوده است، که نقاشی را در آستانه هفتاد سالگی هنگامی که بر اثر فروش گاوش به بستر بیماری افتاد، آغاز کرد. ماحصل زندگی او که سراسر آکنده از درد و رنج می باشد تعدادی نقاشی است که اغلب با برداشت از ریشه های اصیل هنر بومی، به تصویر کشیده شده بود. مکرمه به دور از هرگونه امکانات، آموزش و آشنایی با اصول طراحی و نقاشی، کار خود را آغاز کرده بود. آثار خام دستانه، کودکانه و رنگین او و جدایی اش از محفل های آکادمیک و بیگانگی اش با هنر و تاریخ هنر، آثارش را از لحاظ سبک، به عنوان نمونه ای بدیع از هنر بیگانه یا هنر خام قرار می دهد. تصاویر او علاوه بر ظاهر ساده و بدوی، دارای لایه های معانی بسیار گسترده و ژرفی می باشند که گاه آن ها را می توان معادل واژه در زبان و هر نقاشی را معادل یک روایت در نظر گرفت. شیوه و موضوع ها نقاشی شده توسط مکرمه به گونه ای می باشد که مفاهیم مختلفی را در حوزه های متفاوت همچون اسطوره و کهن الگو (آرکی تایپ)، روان شناسی، جامعه شناسی، مردم شناسی، مباحث مطرح شده در حوزه فمینیسم و… را در خود جای می دهد، که این موارد در این پژوهش مورد کنکاش قرار گرفته است. به منظور نیل به این هدف از روش آیکونولوژی ارایه شده توسط منتقد برجسته هنر، اروین پانوفسکی استفاده گشته است. در این روش، در سه مرحله به بررسی نقاشی های مکرمه پرداخته می شود ، در نتیجه از طریق بررسی عمیق در موضوع ها نقاشی ها به زیر لایه های معنایی، شامل زمینه های زیستی و جنسیتی، نمادین و کهن الگویی، جامعه شناختی و روان شناختی موجود در آثار پرداخته شده است.